آزمایش تعیین هم ارزی (ارزش ماسه ای SE)

آزمایش شماره 3

آزمایش تعیین هم ارزی (ارزش ماسه ای SE)

هدف :

این آزمایش به منظور تعیین سریع نسبت ذرات ریز یا مواد رس گونه در خاکها یا مصالح دانه بندی شده بکار برده میشود .

وسایل مورد نیاز :

Ø استوانه پلاستیکی مدرج :این استوانه 15-3 اینچ مدرج شده .

Ø لوله لاستیکی و مسی متصل به آن

Ø میله وزنه دار

Ø سیفون : منبع محلول بهتر است1+36 اینچ برابر بالاتر از سطح میز قرارگیرد تا محلول براحتی در داخل استوانه پلاستیکی جاری گردد.

Ø پیمانه نمونه گیر : استوانه فلزی است بقطر داخلی 2 اینچ (57 میلیمتر )و گنجایش 5±85 میلیمتر .

Ø قیف دهانه گشاد :به قطر 4 اینچ (100 میلیمتر )

Ø تکاندهنده مکانیکی :که به دلیل کمبود امکانات از دست به عنوان تکان دهنده استفاده می کنیم .(90 ضربه در 30 ثانیه)

Ø محلول استوک : که این محلول بایدشامل مواد شیمیایی زیر باشد :

کلرو کلسیم خشک :454 گرم

گلیسرین : 2050 گرم

آلدهید فرمیک 40 درصد وزن حجمی :47 گرم

روش آزمایش :

پیمانه نمونه گیر را از خاک پر کرده و با کوبیدن ته پیمانه به میز حداکثر مقدار ممکنه از نمونه خاک را داخل آن نمائید ،مقدار زیادی نمونه خاک را به وسیله خط کش یا کاردک از روی دهانه پیمانه بردارید.

با سیفون کردن ،محلول استوک را به داخل استوانه پلاستیکی بریزیدتا ارتفاع محلول در استئانه به 0.1±4 اینچ برسد .نمونه آماده شده را با استفاده از قیف (برای جلوگیری از ریزش )به داخل استوانه پلاستیکی وارد کنید .جهت خارج کردن هوای موجود در استوانه ،ته آنرا چندین با به کف دست بزنید تا کلیه حبابهای هوای موجود خارج شود.استوانه با محتویاتش بمدت 1±10 دقیقه بر روی میز بحال خود باقی می مانددر پایان 10 دقیقه ،با سر وته کردن استوانه نمونه خاک داخل آن کاملا به هم میخورد و شل میگردد.

روش تماندادن دستی :استوانه پلاستیکی را با دو دست بطور افقی نگهدارید .سپس با حرکت افقی استوانه تعداد 90 تکان رفت و برگشت یک حرکت بمدت 30 ثانیه انجام دهید .بطوریکه فاصله رفت و برگشت آن 1+9 اینچ باشد .یک تکان رفت وبرگشتی یک حرکت کامل رفت باضافه یک حرکت کامل برگشت میباشد .

پس از تکان دادن استوانه را روی میز قرار داده سر پلاستیکی آنرا بر دارید ،ریختن محلول استوک در استوانه بوسیله لوله مسی وصل شده به لوله لاستیکی انجام میشود.

لوله مسی راتا ته استوانه فرو برده و پس از باز کردن گیره اجازه دهید که محلول از منبع به داخل استوانه هدایت شود ،با چرخاندن آرام و حرکت از بالا به پائین لوله مسی کلیه مصالح که به جداراستوانه چسبیده و همچنین ذرات ریز نمونه خاک شسته و بطرف بالا رانده میشوند،البته در این هنگام مایع در داخل استوانه بالا میرود ،این عمل باید طوری انجام گیرد که پس از خارج کردن لوله مسی از داخل محلول و بستن شیر مربوطه حجم کل مایع دقیقا 15 اینچ برسد.استوانه محتوی محلول برروی میز برای مدت 20 دقیقه ±15 ثانیه بحال خود باقی می ماند ،زمانی که استوانه را برروی میز قرار دادید ،ابتدای زمان آزمایش بحساب میاید .در انتهای 20 دقیقه که نمونه بهم خورده به مرور رسوب نموده سطح بالائی کلیه مصالح را یاداشت نموده که این عدد به عنوان" عدد رس " خوانده می شود برای تعیین مقدار ماسه ،میله وزنه دار را به آرامی در حالیکه سر نشانه با بدنه داخلی استوانه تماس دارد بطرف پائین حرکت دهید .هنگامیکه میله نشانه دار به وسیله وزنه سر آن برروی ماسه نشست دقیقا ارتفاعی را که نوک نشانه بر روی دیواره داخلی استوانه نشان داد بخوانید ،مقدار 10 اینچ از ارتفاع محل نشانه کم کنید تا مقدار ماسه مشخص شود .

محاسبات:

h₂:عدد ماسه *100 SE = :h₁عدد رس